italya'da volkanizma ne demek?
, volkanik hareketlerin sıklıkla görüldüğü,
kıtası üzerindeki tek yanardağa sahip
ülkedir. İtalya’daki volkanik hareketlerin temel nedeni, ve birbirine çarptığı bölgede
bulunmasıdır. İtalya’daki yanardağlardan fışkıran lav, bir plakanın
diğerinin altına girerek eriyen kayaçların püskürtülmesi sonucu oluşur.
İtalya’da üç yanardağ kümesi bulunur: İtalya’nın göbeği boyunca
kuzeybatı yönlü uzanan çizgi (Campanian volkanik
yayı),
’nın kuzeydoğusundaki küme ve
'deki
adası çevresindeki yanardağlar.
Aktif yanardağlar
İtalya'da son yüz sene içerisinde patlamış yanardağlar;
- , (sürekli
aktif)
- , Aeolia Adaları’ndan biri
(sürekli aktif)
- ,
yakınlarında (son patlama 1944),
anakarasındaki tek aktif yanardağdır.
Uyuyan yanardağlar
Tarihte, en az dokuz volkanik merkezde patlamalar görülmüştür. Bunların
içerisinde denizaltı volkanları da bulunur. Kronolojik sırasıyla son
zamanlardaki bazı patlamalar;
- , en son patlama muhtemelen
MÖ 1000 yılında sahilinin açıklarında
gerçekleşti. 1891'de adanın birkaç kilometre kuzeydoğusunda bir
denizaltı patlaması gerçekleşti. Bu, büyük ihtimalle ana yanardağ
ile ilişkiliydi.
- , Aeolia adalarının diğeri, en son
patlama 1888-1890 yılları arasındaydı.
- Kısa ömürlü , 1831'de
Pantelleria'nın birkaç kilometre kuzeybatısında patladı. Ve en
yüksek 63 metre yüksekliğine ulaştı. 1835’te yeniden su düzeyine
indi. Zirvesi şu anda su düzeyinin birkaç metre altında. 2002
yılında gerçekleşen Ferdinandea kaynaklı küçük
, sualtı
yanardağının ağzına vardığını düşündürse de, herhangi bir patlama
yaşanmadı.
- Vulkano yanardağına bir geçitle bağlı olan
,
yılında denizden püsküren ve
kadar etkinlik gösteren küçük bir yanardağ.
- ,
’nin batı bölgesinde yer alan 1538’de
patlayan ve adında bir "tuff
cone" yaratan devasa bir .
- , Napoli’nin 20 kilometre batısında
yer alan bir ada. En son 1302’de patladı.
- ,
’nın da içinde yer aldığı
bölgesinin güneyinde yer alan
Larderello, en son 1282’de küçük bir buharlı patlamaya neden oldu.
- , Vulkano yanardağında birkaç
kilometre uzaklıkta, en son 729’da patladı.
- , ’nin kuzeyinde yer alan
Vulcini, en son yılında patladı.
Statüsü şüpheliler
İtalya'da bazı volkanların eski zamanlarda patladıkları tahmin
edilmektedir. Ama bu tahminler onaylanmamıştır.
- ,
’nin 50 kilometre kuzeyinde yer alan
kümesi, en son büyük olasılıkla yaklaşık
yılında buharlı bir
yaşadı.
- Kesin olmayan kaynaklar yakınlarındaki
’nın yılında patladığını gösteriyor, ama jeolojik
kanıtlar bu iddiayı desteklemiyor, tersine en son patlamanın 22000
yıl önce olduğunu gösteriyor.
Orijinal kaynak: italya'da volkanizma. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler